Waterschaarste: een groot probleem voor de toekomst

70% van onze planeet is bedekt met water, en het is gemakkelijk om te denken dat er altijd voldoende water zal zijn.

Zoet water - het spul dat we drinken, waar we in baden en waarmee we onze akkers bevloeien - is echter ongelooflijk schaars. Slechts 3% van al het water in de wereld is zoet water, en tweederde daarvan zit verstopt in bevroren gletsjers of is op een andere manier niet beschikbaar voor ons gebruik.

Als gevolg daarvan hebben wereldwijd zo'n 1,1 miljard mensen geen toegang tot water, en hebben in totaal 2,7 miljard mensen ten minste één maand per jaar te kampen met waterschaarste. Ontoereikende sanitaire voorzieningen zijn ook een probleem voor 2,4 miljard mensen - zij worden blootgesteld aan ziekten als cholera en tyfus, en andere door water overgebrachte ziekten. Elk jaar sterven er twee miljoen mensen, vooral kinderen, alleen al aan dierenziekte.

Veel van de watersystemen die de ecosystemen laten bloeien en de groeiende bevolking voeden, zijn onder druk komen te staan. Rivieren, meren en waterhoudende grondlagen drogen op of raken te vervuild om te worden gebruikt. Meer dan de helft van de wetlands in de wereld zijn verdwenen. De landbouw verbruikt meer water dan welke andere bron ook en verspilt veel daarvan door inefficiëntie. Klimaatverandering verandert de weer- en waterpatronen over de hele wereld, waardoor in sommige gebieden tekorten en droogtes ontstaan en in andere gebieden overstromingen.

Bij het huidige consumptietempo zal deze situatie alleen maar verergeren. Tegen 2025 kan tweederde van de wereldbevolking met watertekorten te kampen krijgen. En ecosystemen over de hele wereld zullen nog meer te lijden krijgen.

Wat zijn de oorzaken van waterschaarste?

Waterschaarste wordt veroorzaakt door een complex geheel van fluctuerende, op elkaar inwerkende menselijke en ecologische factoren. In de eerste plaats is waterschaarste te wijten aan klimaatverandering. De toenemende perioden van aanhoudende hitte, veroorzaakt door de opwarming van de aarde, leiden tot het uitdrogen van waterbronnen. Daarnaast worden de beschikbaarheid en de kwaliteit van het water ook bedreigd door overstromingen, die worden veroorzaakt door de stijging van de zeespiegel als gevolg van de klimaatverandering.

Dan is er natuurlijk ook nog de waterverspilling en watervervuiling op grote schaal, waardoor de beschikbaarheid van (veilig) water nog verder afneemt. Zet al deze problemen af tegen een groeiende wereldbevolking en er ontstaat waterschaarste.

Wat kunnen we doen op macro- en microniveau

Allereerst bewustmaking en voorlichting over waterschaarste. Het is van cruciaal belang mensen bewust te maken van de crisis en mensen, bedrijven en overheidsinstanties te motiveren actie te ondernemen. Dit houdt in dat mensen moeten worden voorgelicht over de omvang en de impact van waterschaarste, hoe ze water kunnen besparen en hoe ze waterorganisaties kunnen steunen die mensen helpen toegang te krijgen tot schoon water.

Investeren in innovatieve technologieën. Er zijn veelbelovende nieuwe technologieën, zoals recycling van afvalwater, energie-efficiënte ontziltingsinstallaties, zonne- en UV-waterfiltratie, nanofiltratie en systemen om regenwater op te vangen, die kunnen helpen waterschaarste aan te pakken.

Landbouwirrigatie efficiënter maken. Bijna 70 procent van ons zoet water wordt gebruikt in de landbouw. Verbeterde bodemvochtsensoren, monitoring, weerstations en communicatiesystemen kunnen nauwkeurigere gegevens opleveren om ervoor te zorgen dat geen water wordt verspild. Ook de teelt van minder waterintensieve gewassen moet worden onderzocht.

Verbetering van de waterinfrastructuur. Alleen al in de VS gaat elk jaar 2,1 triljoen gallon schoon water verloren door een falende infrastructuur. Hierdoor wordt niet alleen water verspild, maar ook geld. Innovatieve technologieën voor het beheer van de waterdistributie, zoals lekdetectie en analytische oplossingen, kunnen de efficiëntie van een nutsbedrijf verhogen, de arbeidskosten verlagen en lekken tot een minimum beperken.

Verminder watervervuiling. Voorkomen dat de industrie en particulieren giftige stoffen in onze watervoorraden lozen en in staat zijn de waterkwaliteit nauwkeurig te controleren, zijn essentiële stappen om de toegang tot schoon water te verbeteren. Consumenten moeten zich op veilige wijze ontdoen van giftige stoffen in plaats van deze in de afvoer te gieten.


Waterbesparing aanmoedigen.

Op persoonlijk vlak zijn er enkele eenvoudige tips om water te besparen:


- Vul de gootsteen met water bij de afwas in plaats van het water te laten lopen. 

- Gebruik een emmer om het water op te vangen terwijl u wacht tot de douche warm is. 

- Laat het water niet lopen bij het tandenpoetsen. 

- Installeer waterbesparende armaturen en toestellen. 

- Spoel toiletten pas na nummer 2 door, dus als het nodig is. 

- Lekkages in badkuipen, kranen en toiletten verhelpen. 

- Vervang een douchekop met een hoog debiet door een douchekop met een laag debiet en gebruik de douchecoach (timer). 

- Gebruik een bezem om trottoirs schoon te maken in plaats van waterslangen.

En als laatste, maar zeker niet de minste: gebruik een herbruikbare fles. Zoals die van 24Bottles. Elke keer dat je je 24Bottles hervult, voorkom je dat er -0,08kg CO2 eq vrijkomt in de atmosfeer.

bronnen: wwf.com, madeblue.org, poweroverenergy.org